Steeds vaker kom ik als LOTUS bij bedrijven die hun BHV-ers of EHBO-ers een andere manier van “herhalen” geven, NL. in de vorm van een workshop.
Met behulp van verschillende stations worden gerichte casussen gespeeld en nagebootst,
van brandbestrijding door een in de brand staande prullenbak (met “slachtoffer” –pop- ernaast) tot aan ziektebeelden of ongelukken die ook echt in het betreffende bedrijf of centrum plaats kunnen vinden.
Ik had een opdracht dicht bij
huis, in een tandheelkundig centrum in Rotterdam. Wist me van te voren niet zo goed in te beelden wat we daar (met nog 2 collega Lotussen) konden verwachten; kaakbreuk, uitgeslagen tand, “patiënt” met hevige paniekaanval, alles wat maar
met de tandarts te maken kan hebben.
Geen van bovenstaand kwam aan bod, sterker nog, de casussen waren werkelijk geweldig! Naast 3 oefeningen op het gebied van brand bestrijding was er een “schedelbasis fractuur” door val van trap (monteur
bezig aan de plafond platen), een ernstige slagaderlijke bloeding door verwonding aan tandarts instrument (inderdaad, door paniek in het rond staan maaien met de armen en…daar lag ineens een scalpel) en nog leuker, een anafylactische shock door reactie
op het van te voren gegeven rustgevende middel (jawel ook weer zo’n zenuwpees die de behandelkamer niet in durft)
Op mijn lijf geschreven die laatste temeer daar ik vaak shock heb gespeeld maar nog geen anafylactische!
Edoch, shock blijft
shock dus bleek/grauw gezicht, holle ogen, klam/bezweet voorhoofd. Slap, suf, oppervlakkige ademhaling en zeer angstig zijn. Zeer koud hebben en dorstig zijn hoort er ook bij.
Ik mocht in de tandartsstoel plaatsnemen en het spel kon beginnen. Met 5
groepen merk je direct de enorme variatie van kundigheid van de cursisten. Maar ook vanuit hun eigen ervaring handelen ze direct. Zo werd steevast een koud, nat doekje op mijn hoofd gelegd, ze waren lief en zorgzaam maar 4 van de 5 groepen gaven me een slokje
water….FOUTE BOEL!
Met enerzijds trillende handen, moeilijk kunnen slikken (want: bij shock verslappen alle spieren dus ook die van je tong en keel) was het water geven een slecht plan. Omdat je bloed direct gaat werken om het water te regulieren
krijgen je hersenen nog minder bloed en dat is nu juist zo cruciaal bij shock!
Een aantal wist direct de “fout” te herstellen door direct over te gaan op stabiele zijligging of stoel achterover leggen met benen omhoog. Een enkele enthousiasteling
greep een beademingsmasker, plantte dat op mijn hoofd en begon te blazen. Tijd om snel mijn hand op te steken en een einde te maken aan het spel.
Bij de eindevaluatie is alles nog eens goed op een rijtje gezet en onder veel hilariteit het beademen besproken
(dat vind je wel leuk hè, mij beademen!)
Kortom, zowel voor cursisten als voor ons Lotussen zijn dit wel de pareltjes om te doen, lekker afwisselend en ontzettend leerzaam.
WAT IS SHOCK
Shock is een tekort
aan rondstromend bloed of vocht in het lichaam.
Er zijn diverse soorten waarvan de in- of uitwendige bloeding wellicht de meest bekende is.
Andere vormen zijn:
Cardiale: door problemen van het hart (hartinfarct, hartspierontsteking)
Anafylactisch: een ernstige allergische reactie op een stof
Neurogene: door ruggenmerg of hersenletsel (de haarvaten gaan wijd open staan en het bloed kan niet goed meer circuleren, de bloeddruk daalt
Septische: door infectie van een virus
of bacterie (de schadelijke stoffen die hierbij vrijkomen kunnen tot shock leiden)
Toxische: door vergiftiging
Hypovolemische: door in- uitwendige bloeding, ernstig vochtverlies door diarree, braken of ernstige brandbonden is er een tekort aan
volume in de bloedvaten)
Obstructieve: door verstopping van een bloedvat (afknelling of bloedstolsel in de grote bloedvaten van of naar het hart)
HOE ZIET EEN PATIENT IN SHOCK ERUIT
Bleek/grauw gezicht
Holle
ogen, ingevallen wangen
Klam of enigszins bezweet voorhoofd
De patiënt heeft het koud en is dorstig
De patiënt voelt zich verschrikkelijk zien en is bang, kan in diepere shock overgaan tot ernstige angst om dood te gaan
BEHANDELING
Voor alles geldt: BEL DIRECT 112
Leg de patiënt plat neer, het is noodzaak dat er zoveel mogelijk bloed naar de vitale functies gaat (hersenen, hart, longen)
Geef de patiënt NOOIT te drinken (door
drinken gaat de maag werken en zal er bloed naar de maag gaan i.p.v. naar de hersenen)
Dek de patiënt toe om onderkoeling te voorkomen
Check iedere minuut de vitale functies (ademt de patiënt nog)
Blijf tegen de patiënt
praten, stel hem/haar gerust
Raakt de patiënt bewusteloos, leg hem/haar dan in de stabiele zijligging
SHOCKSPIRAAL
Als eerste verdwijnt het bloed uit huid en slijmvliezen (bleke huid, kou en droge mond)
Als reactie hierop zal het lichaam o.a. adrenaline aanmaken, het hart zal sneller gaan pompen en het slachtoffer zal gaan zweten.
Dan de spieren (slap, niet goed kunnen praten, slikken en ademen)
Darmen, lever en milt verliezen hun functies (misselijk)
Afname van de nierfunctie (urineproductie neemt af)
Hart, hersenen en longen zullen als laatste in functie afnemen (de patiënt raakt bewusteloos en uiteindelijk stopt het hart met pompen)